Mae adfywio cardio-pwlmonaidd neu CPR yn driniaeth a weinyddir yn ystod argyfwng meddygol, pan fyddwch chi’n rhoi’r gorau i anadlu (ataliad anadlol) neu’ch calon yn stopio curo (ataliad ar y galon). Nid yw rhai pobl yn gwella’n llawn ar ôl cael CPR, yn dibynnu ar eu hiechyd neu eu cyflwr, a dyna pam y gallan nhw ddewis peidio â derbyn CPR neu driniaethau a allai achosi dioddefaint ar ddiwedd oes.
Mae DNACPR yn sefyll am Peidio ag Adfywio Cardio-pwlmonaidd. Ystyr DNACPR yw os bydd eich calon yn peidio â churo neu’ch anadlu’n stopio, ni fydd eich tîm gofal iechyd yn ceisio ei ailgychwyn. Gelwir DNACPR weithiau’n DNAR (peidiwch â cheisio adfywio) neu DNR (peidiwch ag adfywio).
Nid yw DNACPR yn gyfreithiol rwymol. Os ydych chi am wneud eich penderfyniad DNACPR yn gyfreithiol rwymol, yna dylech ysgrifennu Penderfyniad Ymlaen Llaw i Wrthod Triniaeth (ADRT). Mae ADRT yn esbonio pryd rydych chi am wrthod CPR (neu driniaeth arall).
Gwneir penderfyniad DNACPR gennych chi a/neu eich meddyg neu dîm gofal iechyd ac fe’i cofnodir ar ffurflen arbennig. Cedwir y ffurflen yn eich cofnodion meddygol, a gallwch chithau gadw copi. Dylech chi a’r bobl sy’n bwysig i chi wybod bod ffurflen DNACPR wedi’i rhoi yn eich cofnodion meddygol.
Gellir ysgrifennu ffurflen DNACPR am gyfnod byr, neu gellir ei hysgrifennu heb ddyddiad gorffen – er enghraifft, os oes gennych gyflwr hirdymor. Gallwch newid eich meddwl am DNACPR ar unrhyw adeg, a bydd angen i chi ddweud wrth eich meddyg teulu, meddygon a nyrsys.
Gall eich meddyg wneud penderfyniad DNACPR hyd yn oed os nad ydych chi’n cytuno, ond rhaid iddynt ddweud wrthych chi a dylech gael cyfle i ddeall sut y gwnaed y penderfyniad. Er enghraifft, efallai y bydd eich meddyg o’r farn y gallai CPR achosi mwy o niwed oherwydd difrod i’ch organau oherwydd eich salwch. Os ydych yn anghytuno, gallwch ofyn am ail farn ac adolygiad. Nid yw’r gyfraith yn gofyn am eich cydsyniad ar gyfer DNACPR, ond mae’n rhoi’r hawl i chi gael gwybod am benderfyniad y meddyg a bod yn rhan ohono.
Os nad oes gennych y galluedd i wneud penderfyniadau, dylai meddygon wirio yn gyntaf i weld a oes gennych Benderfyniad Ymlaen Llaw i Wrthod Triniaeth (ADRT), a gwirio i weld a oes gennych Atwrneiaeth Arhosol (LPA) ar gyfer penderfyniadau iechyd a gofal. Os nad oes gennych ADRT neu LPA, yna gwneir y penderfyniad mwyaf llesol gan yr uwch feddyg.
Rhaid gwneud penderfyniad DNACPR ar sail unigol (fesul person), a byth ar gyfer grŵp o bobl. Er enghraifft, ar gyfer grŵp o bobl dros oedran penodol. Mae hyn yn anghyfreithlon, waeth beth fo’r cyflwr meddygol, oedran, anabledd, hil, neu iaith. Nid yw anabledd dysgu, awtistiaeth na dementia yn rhesymau dros roi DNACPR ar gofnod rhywun.
Os oes gennych ddiddordeb mewn cael penderfyniad DNACPR neu Benderfyniad Ymlaen Llaw i Wrthod Triniaeth, siaradwch â’ch meddyg teulu.
